کافی شاپ ها به عنوان نمادی از سبک زندگی مدرن دارای کارکردهایی از قبیل رفع تنش های فکری و روانی، گذراندن اوقات فراغت، اشتغال زایی و ارائه عادت واره ها و ذائقه های جدید هستند.
اگر در گذشته کلمه کافی شاپ نامانوس و مبهم به نظر می رسید، امروزه این کلمه بیش از گذشته در میان مردم خصوصا نسل جوان شناخته شده و مطرح است.
امروزه کافی شاپ ها به دلیل کارکردهای مختلفشان مورد توجه بسیاری از افراد در رده های سنی، شغلی و اجتماعی هستند.
دکوراسیون خاص کافه ها با توجه به ماهیتی که دارند و برنامه ای که در آنها برگزار می شود، ویژگی خاصی به آنها بخشیده است که همین امر در جذب مخاطبان موثر بوده است.
در واقع در کافی شاپ ها رمزگانی وجود دارد که باید آنها را درک و بازگشایی کرد.
مروری بر تاریخچه شکل گیری کافی شاپ نشان می دهد ایده قهوه خانه در قرن 15 میلادی در جهان اسلام به عنوان جایگزینی برای میکده شکل گرفت و بعدها وارد اتریش، انگلستان و ایتالیا شد.
این قهوه خانه ها در اروپا به کافه تغییر نام پیدا کردند.
نخستین کافه در شهر وین افتتاح شد.
در حال حاضر فرهنگ کافه نشینی در شهر وین، پاریس و لهستان بیش از سایر شهرهای جهان جا افتاده است.
این در حالی است که فرایند جهانی شدن باعث شد فرهنگ کافه نشینی به اقصی نقاط جهان سرایت کند.
در ایران در زمان ناصر الدین شاه قهوه خانه به پدیده ای عمومی بدل می شود تا آنجا که در تهران عصر قاجار تعدادشان به مرز 4 هزار و 300 تا 4 هزار و 500 باب رسید.
تاریخچه اولین کافه دنیا و فرهنگ کافه نشینی به سبک زندگی مدرن
این تعداد برای شهری که حداکثر 250 هزار نفر جمعیت داشت نشان از رونق و اهمیت قهوه خانه در جامعه آن روزگار دارد.
اگرچه قهوه خانه هایی که در آغاز مدرنیته ایرانی شکل گرفتند اکنون فضایی متفاوت از کافی شاپ دارند و امروزه به محلی برای صرف چای و غلیان تبدیل شده اند که به نحوی برای گذراندن اوقات فراغت جوانان محسوب می شود.
اما از زمان قاجاریه به بعد بود که، شاهد ظهور قهوه خانه در فضای شهری بودیم و بعد این قهوه خانه ها تحولاتی پیدا کردند تا به شکل امروزی خود درآمدند، اما کافه ماهیتا پدیده ای متمایز از چای خانه و قهوه خانه است.
اگرچه در کافه ها چای هم عرضه می شود و نوشیدنی ها و غذاهای سنتی هم وجود دارد اما این فضاها چای خانه یا حتی قهوه خانه نام گذاری نشده اند.
از نظر زبان شناختی کافه دارای ریشه ای شرقی است اما معنای ضمنی غیر ایرانی و مشخصا غربی دارد.
واژه کافه معادل قهوه نیست بلکه ترجمه و معادل غربی آن است.
همنشینی کافه با واژه انگلیسی شاپ معنای غربی و غیر محلی و غیر بومی بودن کافه را تقویت می کند.
امروز در تمام جوامع و شهرهای بزرگ کافی شاپ های متعدد و متنوعی وجود دارد.
بطوری که می توان گفت امروزه کافه ها بیش از هر چیز با هویت شهرنشینی و زندگی شهری گره خورده اند.
آنچنان که هر چه از حاشیه و روستاهای اطراف به سمت شهرها خصوصا شهرهای بزرگ حرکت می کنیم با تعداد بسیار زیادی از کافی شاپ ها مواجه می شویم.
اما کافی شاپ در معنای مدرن آن دارای کارکردهای متعدد در حوزه های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است که در ادامه به برخی از این کارکردها توجه می شود.
با توجه به اینکه کافی شاپ ها فضایی برای بحث و گفت و گو هستند و افراد به راحتی می توانند با یکدیگر به تبادل افکار و عقاید بپردازند از این رو می توان محیط و مکان کافی شاپ را فضایی برای رفع تنش‌های فکری و روانی شهروندان تلقی کرد، این در حالی است که در برخی جوامع برای کافه‌ها کارکردهای سیاسی وجود دارد و کافه می تواند منشأ بسیاری از جنبش‌های اجتماعی شناخته شود.
کافه ها در دهه های اخیر از سال 1370 به بعد همزمان با گسترش همگانی دانشگاه ها توسعه پیدا کردند.
خیل انبوه دانشجویان و دانش آموختگان جدید به یک فضای شهری احتیاج داشتند که بتوانند در آنجا هم زبانان خویش را پیدا کرده و با آنها گپ بزنند و درباره چیزهایی که خوانده و نوشته و نیز ارزش هایی که برای آنها مهم بود صحبت و گفت و گو کنند.
بخش زیادی از گفت گوهایی که در کافه ها شکل می گیرد به محصولات فکری، هنری، ادبی، فلسفی و دانشگاهی که جوانان در دانشگاه ها مشغول آنها هستند، مربوط می شود.
از این رو کافه ها در یک نگاه کلان فرهنگی بخشی از فرهنگ دانشگاه ها هستند که به نسل جوان دانشجو و دانش آموخته این امکان را می دهد تا در یک فضای عمومی خودش را بازتولید کند
کافی‌شاپ‌ها خلوتی نصیب انسان می‌کنند که گاه خانه‌ها از عهده آن بر نمی‌آیند.
کافی‌شاپ‌ها تأمین‌کننده خلوت تضمین‌شده در مکان‌های عمومی هستند.
آدم‌ها در مورد موضوعات شخصی و خصوصی خود حتی با صدای بلند حرف می‌زنند، گلایه‌ها و انتقادات خود از رئیس و همکار و دوست را به زبان می‌آورند.
آدم‌ها گاه در چنین فضاهایی به دنبال سنگ صبور خود می‌گردند و برای انتخاب‌های مهم زندگی خود از دوستان و آشنایان مشورت می‌گیرند.
تاریخچه اولین کافه دنیا و فرهنگ کافه نشینی به سبک زندگی مدرن
کافی‌شاپ‌ها مفری برای گریز از هیاهوی خیابان‌های شلوغ و ناهنجاری‌های ترافیکی و کنارگذاری‌های فیزیکی آن محسوب می‌شوند.
کافی شاپ، مکانی برای گذراندن اوقات فراغت
امروزه شهرنشینی، سبک زندگی خاص خود را می طلبد. سبک زندگی ای که با ارزش ها و هنجارهای خاص همراه باشد.
یکی از معیارها و شاخص های زندگی شهر نشینی اوقات فراغت و نحوه گذراندن آن است. به طوری که در سال های اخیر کافی شاپ تامین کننده بخشی از اوقات فراغت افراد خصوصا جوانان بوده است.
تماشای کنسرت ها، فیلم ها و تئاتر ها در فضای کافی شاپ آن را به مکانی برای گذراندن اوقات فراغت و رهایی از روزمره گی ها و عادت واره ها تبدیل کرده است.
کافی شاپ تغییر دهنده عادت ها و ذائقه های قدیم
می توان گفت کافه رفتن به نوعی به یک ذائقه یا سلیقه تبدیل شده است و هر یک از گروه های اجتماعی مکان های خاص و منحصر به فرد خود را می طلبد.
به طوری که می توان گفت کافه نشینی به عنوان مکان هایی برای افراد که دارای تشخص اجتماعی هستند تبدیل شده است. مهم تر اینکه خود فرد در زندگی روزمره اش احساس می کند دچار تکرار و روزمرگی نشده است.
درست است که کافه رفتن روزانه هم به نوعی تکرا تبدیل می شود و به حالت روزمرگی در می اید اما کافه رفتن مرحله ای بالاتر از سایر فعالیت های روزمره به حساب می آید و افراد با رفتن به آنجا و بحث و گفتگو با دوستان خود احساس رضایت و خارج شدن از روزمرگی می یابند.
کافی شاپ فضایی برای اشتغال زایی
می توان گفت کافی شاپ فضایی برای کار آفرینی و اشتغال زایی افراد ایجاد کرده است.
با در نظر گرفتن این نکته که امروزه نمی توان از رشد و گسترش کافه ها جلوگیری کرد چون نه تنها امری جهانی بلکه اقتضای فرهنگی جامعه نیز است و با رشد و افزایش میزان تحصیلات افراد نیاز به فضایی برای گفتمان و گفت و گو بیش از پیش احساس می شود از این رو ساماندهی و راه اندازی این گونه فضا ها که ابتکارات، معماری ها و نیز برنامه ریزی های لازم خود را می طلبد سبب شده تعدادی از جوانان تحصیل کرده به فراخر رشته هایشان اقدام به راه اندازی کافی شاپ کنند.
تاریخچه اولین کافه دنیا و فرهنگ کافه نشینی به سبک زندگی مدرن
این افراد با شناسایی مکان مناسب و خصوصا سلایق و ذائقه های افراد اقدام به این کار کرده و با ایجاد نوآوری های خاص سعی می کنند فضاهای مناسبی را برای بسیاری از افراد فراهم کنند.